در دههی ۱۹۷۰ میلادی، شرکت آلمانی «نئوپلان» (Neoplan) با معرفی اتوبوسی بیسابقه به نام جامبوکروزر (Jumbocruiser)، نگاهها را به آیندهی حملونقل جادهای دوخت. این اتوبوس غولپیکر با طولی نزدیک به ۱۹ متر، طراحی دوطبقه و امکاناتی چون بار، سرویس بهداشتی، فضای نشیمن اختصاصی و پیشرانهی V12 دیزلی، توانست عنوان بزرگترین اتوبوس دوطبقهی جهان را از آن خود کند و نامش را در کتاب رکوردهای گینس ثبت نماید.
در نمایشگاه حملونقل IAA هانوفر سال ۱۹۷۵، نئوپلان برای نخستین بار از جامبوکروزر رونمایی کرد. هدف ساخت آن، تولید انبوه نبود، بلکه نئوپلان تصمیم داشت تنها بر اساس سفارش مشتری این اتوبوس را تولید کند. با این حال، مهندسان با چالشهای فنی فراوانی مواجه بودند؛ از جمله طراحی یک اتوبوس مفصلی چهار محوره با ارتفاع ۴ متر، عرض ۲.۵ متر و طول ۱۸.۸ متر که در عین عظمت، تجربهی سفری لوکس را برای مسافران فراهم کند.
در مجموع ۱۱ دستگاه جامبوکروزر تولید شد که ۱۰ نمونه از آنها به یک پیشرانهی ۱۸ لیتری V12 دیزلی مرسدسبنز با توان تقریبی ۴۰۰ اسببخار مجهز بودند و تنها یک دستگاه با موتور V8 عرضه شد. به دلیل قرارگیری موتور در بخش میانی، دسترسی به قسمت انتهایی طبقهی پایین محدود شده بود و بهجای صندلی، امکاناتی همچون بار، سرویس بهداشتی و فضای بار در آن بخش تعبیه شد.
از آنجا که تولید جامبوکروزر سفارشی بود، هر دستگاه میتوانست بر اساس نیاز مشتری تغییراتی را در طراحی تجربه کند. برای مثال، نهمین دستگاه تولیدشده در سال ۱۹۸۳، برای بازار ژاپن ساخته شد و دارای فرمان در سمت راست و ارتفاعی ۲۰ سانتیمتر کمتر بود. آخرین نمونه، یعنی یازدهمین جامبوکروزر، ساختاری کاملاً متفاوت داشت و برخلاف سایرین، موتور و محور محرک آن در عقب قرار گرفته بودند.
جامبوکروزر از نظر سطح مفید فضای داخلی، رکوردی دستنیافتنی داشت. در مجموع، حدود ۸۵ متر مربع فضای مفید در اختیار مسافران بود. بسته به پیکربندی صندلیها، این اتوبوس میتوانست بین ۸۰ تا ۱۴۴ نفر را جابهجا کند. در نسخهی لوکس، تعداد صندلیها به ۹۹ عدد محدود میشد تا راحتی بیشتری فراهم شود. بین سالهای ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۲، جامبوکروزرها در سفرهای لوکس و بینالمللی مورد استفاده قرار گرفتند؛ از جمله اتوبوسی با ۸۰ صندلی که مسیر بلژیک تا اسپانیا را میپیمود. با این حال، در برخی کشورها نظیر فرانسه، به دلیل نگرانیهای ایمنی، تردد وسایل نقلیه مفصلی در بزرگراهها مجاز نبود. همچنین، با گذر زمان، استقبال از سفرهای لوکس با اتوبوس کاهش یافت و مردم به مدلهای کلاسیکتر روی آوردند.
هرچند تولید جامبوکروزر متوقف شد، اما بسیاری از این اتوبوسها هنوز پابرجا هستند؛ هرچند عملکرد پیشین خود را ندارند. برخی از آنها به موتورخانههای مجلل تبدیل شدهاند، برخی برای برگزاری رویدادها بازطراحی شدهاند و یکی از آنها به اتوبوس تور گروه موسیقی "The Kelly Family" تبدیل شده است. در نهایت، شرکت نئوپلان در سال ۲۰۰۸ به تملک گروه خودروسازی MAN (زیرمجموعهی فولکسواگن) درآمد و همچنان در حوزهی تولید اتوبوس فعالیت دارد.
گزارش