در ماههای اخیر، یکی از مهمترین دغدغههای خریداران خودرو در چین، تداوم یا توقف یارانههای مصرف خودرو در سال ۲۰۲۶ بوده است. پیشتر اعلام شده بود که یارانه ملی خودرو در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت، اما میزان دقیق آن منوط به تصمیمگیری دولتهای محلی است.
یارانهها چگونه فروش را بالا بردند؟
یارانههای مصرف خودرو نقش مهمی در افزایش فروش خودرو در چین طی سال ۲۰۲۵ ایفا کردند. بر اساس آمار رسمی، در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۵، فروش خودرو به ۳۱.۱۲۷ میلیون دستگاه رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۱.۴ درصد رشد را نشان میدهد. از این میزان، فروش داخلی ۲۴.۷۸۳ میلیون دستگاه بوده که رشد سالانه ۹.۷ درصدی را ثبت کرده است.
با این حال، مؤسسه UBS پیشبینی کرده است که یارانه اسقاط خودرو در سال ۲۰۲۶ ممکن است ۵ هزار یوان کاهش یابد؛ موضوعی که واکنش منفی کاربران فضای مجازی را به همراه داشته است. بسیاری معتقدند حتی کاهش نرخ یارانه از ۱۵ درصد به ۱۰ درصد نیز باعث ایجاد حس «از دست دادن مزیت» در میان مصرفکنندگان میشود.
افت فروش پیش از حذف یارانهها
نشانههای کاهش تقاضا حتی پیش از پایان رسمی یارانهها نمایان شده است. فروش خودرو در نوامبر ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۴.۴ درصد کاهش داشته و این نگرانی را ایجاد کرده که در صورت حذف کامل یارانهها در سال آینده، بازار خودرو با افت شدیدی مواجه شود.
تناقض سیاستگذاری؛ حمایت یا مقابله
این دقیقاً همان دوراهی سیاستگذاران است. حذف کامل یارانهها میتواند بازار خودرو را وارد رکود کند، اما ادامه آن با شدت فعلی، در تضاد با سیاست رسمی دولت چین برای مقابله با «اینولوشن» (رقابت فرسایشی و مخرب) در صنعت خودرو است.
گزارشهای پژوهشی نشان میدهد که همین یارانههای محرک فروش، در عمل جنگ قیمتی را تشدید کرده و به کاهش مستمر قیمت خودروها دامن زدهاند.
یارانه ثابت؛ مشوق خرید خودروهای ارزان
برخلاف یارانه لوازم خانگی که بر اساس درصدی از قیمت با سقف مشخص پرداخت میشود، یارانه خودرو در چین بهصورت مبلغ ثابت تعیین شده است. این موضوع باعث شده خریداران برای بهرهمندی از نرخ تخفیف بالاتر، به سمت خودروهای ارزانتر حرکت کنند.
بهعنوان مثال، اگر سقف یارانه خودروهای انرژی نو ۲۰ هزار یوان باشد، مصرفکنندهای که به دنبال حداقل تخفیف ۱۵ درصدی است، تنها خودروهایی با قیمت زیر ۱۳۳ هزار یوان را بررسی میکند. همین مسئله باعث شده برندهایی مانند نیو و اکسپنگ تمرکز خود را به سمت خودروهای زیر ۱۵۰ هزار یوان تغییر دهند.
نبود معیارهای کیفی در پرداخت یارانه
برخلاف یارانه لوازم الکترونیکی که تنها به محصولات دارای استانداردهای بالای مصرف انرژی تعلق میگیرد، در یارانه خودرو هیچ الزام مشخصی برای کیفیت، فناوری یا سطح بهرهوری تعریف نشده است. تقریباً تمام خودروهای انرژی نو و خودروهای بنزینی با موتور زیر ۲ لیتر مشمول این حمایت میشوند.
تداوم حیات خودروسازان کمبازده
یارانههای اسقاط و جایگزینی، علاوه بر تحریک فروش، باعث شده خودروسازان کمبازده نیز به حیات خود ادامه دهند. این موضوع روند طبیعی حذف و ادغام در صنعت خودرو را به تأخیر انداخته و کل بازار را وارد رقابت قیمتی کمسود کرده است.
رشد فروش، افت درآمد
با وجود پیشبینی رشد ۱۱ درصدی فروش خودروهای سواری در نیمه نخست ۲۰۲۵، دادههای اداره ملی آمار چین نشان میدهد این افزایش فروش تنها ۰.۸ درصد به ارزش کل خردهفروشی خودرو افزوده است. به بیان ساده، میانگین قیمت خودروها حدود ۱۰ درصد کاهش یافته؛ رقمی که حتی از افت قیمت سال ۲۰۲۴ نیز شدیدتر است.
در حالی که سودآوری صنایع بالادستی مانند معادن فلزات غیرآهنی به بیش از ۳۰ درصد رسیده، حاشیه سود صنعت خودرو تنها ۴.۴ درصد گزارش شده است.
جابهجایی سهم بازار به نفع خودروهای ارزان
افت سهم بازار BYD از اکتبر گذشته آغاز شد؛ چراکه مدلهای ارزانقیمت جدید مانند Geely Star Wish، Wuling Hongguang MINI، Geely Galaxy Starship 7 و XPeng MONA M03 سهم بیشتری از بازار را تصاحب کردند.
تحلیل دادهها نشان میدهد سهم خودروهای انرژی نو با قیمت بالای ۱۵۰ هزار یوان حدود ۸ واحد درصد کاهش یافته، در حالی که خودروهای بازه ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار یوان و حتی زیر ۵۰ هزار یوان بیشترین منفعت را از یارانهها بردهاند.
بار سنگین مالی بر دوش دولت
برآورد میشود مجموع یارانههای خودرویی دولت مرکزی چین در سال ۲۰۲۵ به ۳۴۲ میلیارد یوان برسد؛ معادل ۳ درصد درآمد مالی دولت مرکزی و حدود ۷ درصد کل فروش خردهفروشی خودروهای سواری.
با وجود این هزینه سنگین و پیامدهای منفی رقابتی، به دلیل ضعف رشد درآمد خانوارها، احتمال دارد دولت چین ناچار به تمدید یارانهها تا سال ۲۰۲۶ یا حتی ۲۰۲۷ شود.
چشمانداز و پیشنهادها برای سال ۲۰۲۶
مؤسسات تحقیقاتی پیشنهاد دادهاند سیاست یارانهای سال ۲۰۲۶ با اصلاحات زیر اجرا شود:
تبدیل یارانه ثابت به تخفیف درصدی با سقف مشخص؛
پرداخت یارانه بیشتر به خودروهای با بهرهوری انرژی بالا، فناوری پیشرفته و سامانههای کمکراننده هوشمند؛
گسترش دامنه مشمولان به خریداران بار اول خودرو.
جمعبندی
بزرگترین بسته یارانهای تاریخ صنعت خودرو چین، اگرچه فروش را افزایش داده، اما کارایی آن نسبت به گذشته کاهش یافته است. سیاستگذاران اکنون باید میان تحریک تقاضا و جلوگیری از تشدید جنگ قیمتی و اینولوشن، تعادلی دشوار برقرار کنند؛ تصمیمی که مسیر صنعت خودرو چین در سالهای آینده را تعیین خواهد کرد.
خودروهای سبز 
تست اتومبیل
اتومبیل کلاسیک
اتومبیل تجاری
فنی و فناوری
شرایط فروش
گزارش